آبخیزداری
مسعود متقیان؛ رضا قضاوی؛ سید حسن علوی نیا
چکیده
مدیریت جامع به‌عنوان رویکردی جدید در راستای برنامه‌ریزی، توسعه، مدیریت منابع آب و پوشش گیاهی با تأکید ویژه بر مسائل اقتصادی و اجتماعی و زیست‌محیطی مطرح می‌باشد. هدف از این پژوهش ارائه راهبرد‌های مدیریت جامع حوضه دوآبی با استفاده از مدل SWOT و تعیین اولویت اجرا با QSPM است. برای این منظور ابتدا نقاط ضعف، قوت، فرصت و تهدید حوضه ...
بیشتر
مدیریت جامع به‌عنوان رویکردی جدید در راستای برنامه‌ریزی، توسعه، مدیریت منابع آب و پوشش گیاهی با تأکید ویژه بر مسائل اقتصادی و اجتماعی و زیست‌محیطی مطرح می‌باشد. هدف از این پژوهش ارائه راهبرد‌های مدیریت جامع حوضه دوآبی با استفاده از مدل SWOT و تعیین اولویت اجرا با QSPM است. برای این منظور ابتدا نقاط ضعف، قوت، فرصت و تهدید حوضه مورد مطالعه با استفاده از روش طوفان فکری و تصمیم‌‌گیری گروهی برای حوضه آبریز دوآبی استان تهران استخراج و سپس اهمیت نسبی و ارزش ن‌هایی هر یک از عوامل ماتریس در ارزیابی تعیین و بررسی شدند. به‌منظور اولویت‌بندی راهبرد‌ها نیز از ماتریس QSPM استفاده شد. نتایج این بررسی نشان داد مؤلفه وجود چشمه و قنات و انهار در حوضه با وزن 24/0 به‌عنوان مهم‌ترین نقطه قوت، دو مؤلفه ضعف کمبود آب و رطوبت در مناطق پایین دست حوضه و بارندگی کم در محدوه خروجی حوضه با امتیاز وزنی 24/0 به‌عنوان مهم‌ترین نقاط ضعف، مؤلفه راه‌‌‌‌های ارتباطی آسفالته و خاکی درجه 1 و 2 و 3 با وزن 16/0 به‌عنوان مهم‌ترین فرصت و مؤلفه سیلاب و خسارات ناشی از آن با وزن 18/0 به‌عنوان مهم‌ترین تهدید مشخص شده است. نتایج هم‌چنین نشان داد که ماتریس ارزیابی عوامل داخلی و خارجی 15/3 و 16/3 می‌باشند که بیانگر غلبه قوت‌‌‌ها بر ضعف‌‌‌ها و هم‌چنین فرصت‌‌‌ها بر تهدید‌‌‌ها بود. به‌عبارتی حوضه آبریز دوآبی در راهبرد تهاجمی قرار گرفته است. در راستای مدیریت فرصت‌‌‌ها و تقویت آن‌‌‌ها و براساس ماتریس QSPM عملیات مدیریتی، به‌عنوان اولویت اول و عملیات بیولوژیک در اولویت دوم اجرایی قرار گرفت.
